Op 8 mei 1990 mocht ik voor u de draverfokkerij in een internationaal perspectief zien. Ik heb toen een aantal conclusies getrokken, waar ik in de loop van mijn betoog hier en daar nog eens op terug zal komen. ’t Is wel eens aardig om nog eens terug te lezen wat je 12 jaar geleden allemaal hebt beweerd en tot mijn verrassing is daar nog wel wat van overeind gebleven.
Ik zal mij ook een aantal uitstapjes naar de sport veroorloven en naar wat daarmee samenhangt. Een beetje leven in de brouwerij moet toch mogelijk zijn, anders wordt het teveel statistiek en die heeft hier en daar iets saais, al is een evaluatie zonder statistiek in deze niet mogelijk. Welnu: ik trap bewust een open deur in wanneer ik beweer, dat de kern van de sport die we beleven de fokkerij is. Zonder fokkerij geen sport. Een opvatting waaraan wel eens wat makkelijk wordt voorbij gegaan.
Van de inkrimping van de fokkerij, die ik welhaast dramatisch noem, ondervinden wij nu al de wrange vruchten door het afgelasten van meetings en de te kleine velden, wat slecht is voor ’t spel, want ieder paard heeft zijn fans.
Wie in de gelegenheid is de sport een beetje internationaal te bekijken door bezoek aan het buitenland, maar vooral door de onvolprezen schotel, is naar mijn opvattingen als liefhebber een bevoorrecht mens. Wie overdag geen tijd heeft, kan ’s avonds nog de uitgebreide samenvattingen zien. Als wij ons dan globaal bepalen tot de landen Duitsland, Scandinavië, Italië en Frankrijk, dan ontwikkelt zich een scala aan koersgenot dat zijn weerga niet kent. Ook de niet-continentale koersen worden meegenomen. Wat mij daarbij opvalt is per land grosso modo het volgende:
Italië: hele kleine velden, een paar springers en soms nog niet genoeg paarden voor de prijzen.
En dan Frankrijk. Op welke baan zich men ook bevindt (Frankrijk kent ruim 500 banen) de
koersen zijn geweldig interessant. De beelden alleen al zijn uniek. Met geen enkel land te
vergelijken. Men heeft de ruimte en de apparatuur en Equidia (zender) ook ’t personeel
blijkbaar en is de hele dag in de lucht met alle mogelijke paardenprogramma’s. Koersen over
veelal lange afstanden met een sterk wisselend koersverloop met soms 5 à 6 dik in de laatste
bocht. Spectaculair om te zien. Met vertraagde beelden na afloop. Veel interviews voor en na
de koersen, die allemaal goed zijn te verstaan. Moet je dat gebrabbel in Wolvega horen!
En de eigenaren hebben veelal kleuren die goed zijn te onderscheiden, beter dan in welk land ook.
2500 – 2600 – 2700 – 3000 m. en meer. Bandenstarts en een enkele autostart en volle, zeer
volle velden. Wel veel valse starts, maar dat is niet erg, want sport is emotie en die laad
je zo op.
Maximaal 20 paarden, maar die lopen dan ook nogal eens. Een enkele montékoers er tussendoor
(vaak kleine velden).
Er is naar mijn opvatting één schaduw en dat is het hoge aantal uitschakelingen.
Soms 8 – 9 – 10, de helft van ’t veld. Cees Scheltus noemt dat een schande.
De balans is in Frankrijk gebracht door Charley Mills (D) en Jan Kruithof Sr., daarvoor was
de zuivere draf een puinhoop. Maar kennelijk nog niet je dat. Een paard, dat 6x niet bij de
eerste 7 is, moet zich opnieuw kwalificeren. Ook na afloop worden veel paarden uitgeschakeld.
Een paard mag zich de laatste 200 m. niet meer dan 5 onregelmatige passen of galopsprongen
veroorloven. Men laat het vertraagd met commentaar en een pijltje boven ’t paard zien. Een
favoriet brengt gauw 2 à 3 tegen 1 en vaak meer. Dat is interessant voor ’t spelend publiek.
Er zijn zeer veel leeftijdskoersen. Voor 3- en 4-jarigen, maar ook voor paarden van 5 – 6
jaar en 6 – 7 jaar. De prijzen zijn zeer hoog. De laagste prijs in Caen is € 5000,-- voor
de winnaar en vaak veel meer. (Vandaag op Vincennes € 564.000,-- = f. 1.340.000,--)
Frankrijk kent een zeer grote draverfokkerij. Er worden tussen de 13- en 14.000 veulens geboren per jaar. Er zijn allerlei maatregelen genomen, ook in samenwerking met de overheid, die zeer actief is in de sport en fokkerij, om het aantal te beperken. Dat is al een tijdje aan de gang en ze hebben al een paar duizend minder, maar willen terug naar ± 10.000. Dat is niet eenvoudig, zo blijkt. Maar wel allemaal in welbegrepen eigenbelang, omdat ze teveel paarden hebben. Teveel non-valeurs zien het levenslicht en dat is slecht voor de fokkers en ook niet goed voor ’t koerswezen.
In het land van de “verlichting” is deze zachte dwang al heel wat! De vicomte De Bellaigue, de president, (zelf grote eigenaar-trainer en fokker) publiceert daar regelmatig over in Le Trot, want hoe gek het ook klinkt: het is dik armoede bij de trainers in de provincie.
De Franse fokker-eigenaar geeft zijn paard vaak voor de helft aan de trainer en die staat dan voor de verdere kosten. Vandaar dat je ook regelmatig een Franse trainer failliet ziet gaan, soms op de prachtigse spullen. Ik heb er schitterende entrainementen gezien. De grond is niet duur (± f. 5000,-- ha) er is ruimte, maar je moet wel opletten dat het kei-vrij is en letten op de waterhuishouding.
Slechts ± 3 op de 10 paarden komt in de baan. Men kent in Frankrijk de zogenaamde Blup, dit is de verwachtingswaarde van een paard in de fokkerij. Een paard dat niet een bepaalde Blup heeft, mag niet in de fokkerij of men betaalt een bepaalde boete. Een product hiervan mag niet kwalificeren anders dan na betaling van, ik meen frs. 3000,--. Wanneer men een bepaalde merrie uit de fokkerij haalt, wordt dat beloond met een premie. Desondanks vindt men dat het niet genoeg vordert en zoekt men naar een nog strengere selectie, want lonend kan een koerspaard in Frankrijk wel zijn.
De toto-omzet is in 2001 met 3,4% gestegen en de prijzen in 2002 met 7%. Op een baan als
Caen dus, is de eerste prijs € 5000,--. Als regel zijn er 7 of 8 koersen, soms 9.
Frankrijk koerst met 3- en 4-jarigen vrijwel uitsluitend in eigen leeftijdsklasse en vaak
nog gescheiden van geslacht. Trouwens ook veelvuldig van de oudere paarden. Splitsing van
een nummer is veelal in A en B, hengsten en ruinen en merries.. En dan nog lopen er soms in
elke afdeling 20 paarden. Dat is ook het maximum. Veelvuldig vinden er uitlotingen plaats en
dan eerst de paarden met de laagste winsom.
Frankrijk heeft een fokkerij, die relatief meer dan elders, zeer grote merries heeft voortgebracht. Ik noem u Uranie (3x Prix d’Amérique), Cancannière, Gélinotte (moeder van Ura), Infante II (1952 1.14.4 bandenstart 2175 m. Moeder van Sabi Pas – vader van Fakir du Vivier), Masina, Ozo, Roquépine (3x Prix d’Amérique, moeder van Granit en Florestan). De eigenaar van deze merrie liet haar na het wereldkampioenschap in New York dekken door Ayres en Star’s Pride en probeerde daarmee het stamboek open te breken. Hij is zodoende de grondlegger van de moderne Franse draverfokkerij geworden, want tenslotte lieten ze de statenloze hengsten Granit en Florestan toch toe en wezen een aantal internationale top-Amerikanen aan, waarbij ze ook sterk op exterieur letten. Dubois volgde hem toen na, maar kocht ook enkele interessante Amerikaanse merries, die hij liet dekken door Franse hengsten.
De Franse fokker is voor alles een paardenman en liefhebber. Zie ook de betekenis die ze hechten aan een “concours de modèle”(voorbeeld: Viel met z’n Sabre d’Avril). Ik ga verder met Une de Mai, Queila Gédé, Pussy Cat en nu weer Fan Idole (Le Ham) met haar 1.09.8 record.
Zo ook bezit of bezat Frankrijk 5 uitzonderlijke fokmerries, waar vrijwel de hele fokkerij op teruggaat.
1e Sa Bourbonnaise
Zij is moeder van:
Hermes D 1.20 (Kairos). Is een invloedrijke hengst.
Infante II 1.14.4 (Hernani III), die moeder is van Sabi Pas, de vader van Fakir du Vivier.
Jalna IV (Kairos zoon van Uranie), moeder van Roquépine, die weer moeder is van Granit en Florestan.
Le Postillon 1.20 (Hernani III), ook een invloedrijke hengst.
2e Arlette III 1.22 vader Loudéac.
Moeder van:
Kerjacques 1.19.7 (Quinio) die vader is van Ua Uka.
Quito 1.19 (Carioca II)
Seddouk 1.19 (Carioca II)
Via deze hengsten is haar invloed zeer groot. Nu wil het feit dat Fandango ook een zoon van Loudéac is, zodat Arlette III en Fandango half-broer en -zus zijn. Nu moet men volgens een foktheorie met een fokmerrie verwantschap zoeken met de moederlijn van de vader, de hengst dus. Hoe dan ook, in Frankrijk zie je bij een toppaard heel vaak Fandango in de moederlijn. Elke fokkerij is praktisch groot geworden door inteelt. (Gebr. Knol, Hartwerd).
3e Ua Uka (Kerjacques van Arlette III) ‘La poule aux oeufs d’or’
Zij is moeder van:
Fakir du Vivier (Sabi Pas v. Infante II)
Grillon du Vivier (geëxporteerd naar Canada)
Hadol du Vivier (Mitchouka)
Jet du Vivier (Sabi pas v. Infante II)
Nicos du Vivier (Mitchouka)
Qlorest du Vivier (Florestan) v.v. Echo
Daarnaast nog dochters, die weer hengsten hebben staan, zodat de invloed van Ua Uka dus
ongelooflijk groot is.
4e Roquépine (Star’s Pride – Jalna IV (Atus II) – Sa Bourbonnaise)
Zij is moeder van:
Granit (Ayres)
Florestan (Star’s Pride)
Nu zitten we volop in de huidige tijd. Talloze (meer dan 100) zonen van Florestan doen
dekdienst, waaronder meer dan 20 klassieke winnaars. (Ook reeds kleinzonen trouwens). De
invloed van het Amerikaanse bloed is op deze wijze zodanig groot, dat Frankrijk zoekt naar
mogelijkheden om dit te beperken, omdat ze anders de originaliteit van hun ras verliezen. Er
is haast geen klassieke winnaar van de laatste tijd, die niet Florestan in zijn pedigree
heeft. Ik noem u een aantal klassieke zonen:
Methusalem 1.16 (Zw.), Opus Dei 1.16, Pythagoras 1.13 (Zw.), Passionant 1.15, Podosis 1.16,
Quito de Talonay 1.13 (prachtig paard), Seigneur Ringeat 1.13, Vittel 1.14.
5e Nesmile 1.17 v. Caprior – Feu Follet X – Ogaden – The Great McKinney
| u. Nimia (= zus van Jamin) | u. Nimia Abner Dladys – Gladys (volbloed) |
Moeder van:
Unispeed 1.13
Buvetier d’Aunou 1.14 v. Royal Prestige
Défi d’Aunou 1.11 v. Armbro Goal top lijst jonge paarden.
Extrême Aunou 1.13 v. Baltic Speed
Ook deze invloed zal enorm zijn vanwege de uitzonderlijke klasse van deze paarden, die zich
nu al bewijzen.
Er is dus sprake van een zeer typische unieke fokkerij, die teruggaat voor een zeer groot
deel op een 5-tal merries en als we Uranie erbij noemen, dan hebben we vrijwel de gehele
fokkerij in beeld.
Gaan we nu naar de vaderlijnen, want die zijn er ook wel degelijk in Frankrijk. Ik noem u de in mijn ogen 6 belangrijkste:
1e De lijn van Fuschia via Hernani III – Quinio – Kerjacques – Chambon P – Sancho Pança en via Fandango - Equileo : sterft uit.
2e Sam Williams via Carioca II – Sabi Pas – Fakir du Vivier – (ook via Jet du Vivier) – Quouky Williams – Coktail Jet.
3e Kairos - Hermes D – Nonant le Pin – Buffet II – Ultra Ducal.
4e Star’s Pride via Nevele Pride - Bonefish – Mickey Viking – Viking’s Way en -- Kimberland5e Speedy Scot – Speedy Crown
| via | a) Speedy Somolli | - Tarass Boulba - Baltic Speed-Extrême Aunou |
| b) Royal Prestige | - Buventier d´Aunou-Gobernador | |
| c) Armbro Goal | - Cézio Josselin - Defi d´Aunou |
|
| D) Workaholic | - Cygnus d´Odyssée |
| 6e Sharif di Iesolo | - And Arifant – Fant Arifant |
| - Biesolo – Ipson de Mormal | |
| - Capriccio – Ksal d’Algot |
Hiervan zijn de laatste 10 seizoenen de belangrijkste vier met in 2001:
Kerjacques 18.25% Carioca II 22.37%
Star’s Pride 19.13% Speedy Scot 15.89%
is samen 75.64 % van de winsommen.
Verder wordt in Frankrijk veel betekenis gehecht aan de vaders van de moeders. Ook daarover
eindeloze statistieken, maar grosso modo komen dezelfde hengsten boven drijven.
Jan Kruithof zei eens tegen mij: “ Een slechte hengst fok je haast niet meer weg”.
Het zal u welhaast duizelen van de namen en we stellen vast, dat er eigenlijk geen hengst is
in de wereld die goed fokt, zonder dat hij goede verrichtingen had, mits door een ongeluk
(vb. Cheetah).
Florestan was niet van uitzonderlijke klasse. Hij was statenloos. Maar vader èn moeder waren
zeer uitzonderlijke fokfenomenen, met name ook in Europa (Star’s Pride – Roquépine).
Granit is minder, maar Ayres was ook minder dan Star’s Pride.
In Frankrijk heeft men een opmerkelijk “coëfficient de réussite” ontwikkeld als volgt:
Vorig jaar, 2001, liepen er in Frankrijk 13.650 paarden voor frs. 961.837.260,-- Gemiddelde
winsom per startend paard = frs. 70.464,--
| De coëfficient nu is | totale winsom producten van hengsten |
| Gemiddelde winsom startend paard x aantal starters hengst | |
| 1 is dus gemiddelde | 1+ is beter dan gemiddelde en 1- is minder dan gemiddelde. |
Uit eigen onderzoek is me gebleken, dat na lang, zeer lang koersen de merries niet fokken
gemiddeld genomen. Bij hengsten bestaat dezelfde tendens. Een greep uit een aantal
Prix d’Amérique-winnaars:
Jamin (Abner), Hairos II (Kairos), Oscar RL (Dubonnet), Upsalin (Ecusson),
Toscan (Kerjacques), Tidalium Pelo (Jidalium), Bellino II, Grandpré, High Echelon (Patara),
Eléazar (Kerjacques), Hymour (Nonant le Pin – Hermes D) Jorky (Kerjacques),
Hadol du Vivier (Mitchouka) (wint Prix d’Amérique niet), en Ourasi (Greyhound).
Ze voeren vaak ook niet het gewenste bloed, maar soms ook wel zoals Jorky van Kerjacques – Vanina B - v. Carioca II – La Coulonce v. Atus II.
Men vindt in Frankrijk niet gauw een beter gefokt paard, met 1e en 2e moeder die toppaarden
waren. Men vangt dit tegenwoordig op door de hengsten tijdens ’t koersen reeds vroeg te
laten dekken. Kaisy Dream bijv. dekt reeds dit seizoen en er zijn reeds een aantal
Nederlandse merries voor gereserveerd.
Wat heeft dit allemaal te betekenen voor de Nederlandse draverfokkerij? Ik durf de stelling
aan, dat gerichte inbreng van Frans bloed in onze fokkerij gewenst is. In de eerste plaats
zijn de paarden te klein geworden. Ik zou willen pleiten voor hengsten niet kleiner dan
1.57 m. tot ± 1.65 m. Beneden 1.57 m. zijn ze er in Frankrijk ook niet denk ik. Daarna zou
ik willen letten op een niet extreem lange koerscarrière en natuurlijk verrichtingen op
klassiek niveau, ook liefst internationaal over alle afstanden, zoals in Frankrijk
gebruikelijk is. Ook letten op type en exterieur. En nu de afstamming. Het zal u uit het
voorgaande duidelijk zijn, dat u zou kunnen zoeken naar pedigree’s, waarin een aantal van de
genoemde fokmerries voorkomen met in de vader- of moederlijn Fakir du Vivier of Florestan en
liefst beide, met speciaal in de moederlijn Fandango. Voor Florestan komt ook een zoon van
hem of een andere halve of hele Amerikaan in aanmerking.
In elk geval zou ik een hengst nemen van Frans-Amerikaanse afstamming, want daaruit komen de
grote toppaarden voort zoals gezegd.
En als u een merrie fokt, hebt u meteen kans op een foundation-mare, zoals ’t verleden met
heel bescheiden merries in ons land al heeft aangetoond.
Bestudeer de Guide des Etalons Trotteurs. Daar staat heel veel in. En wat goed te doen is,
vooral als u nog niet te oud bent: koop een jaarling-merrie van gewenste afstamming. De
jaarlingen zijn in Frankrijk nog niet al te duur, al komt daar door mensen als Urano en
J. Kruithof verandering in. Maar ’t schijnt in Frankrijk zo te zijn, dat wanneer de trainers
geen goed paard kopen, ze dat door de eigenaren kwalijk wordt genomen, zodat ze voorzichtig
zijn en heel goed uitkijken.
Let op een opheffingsverkoop, want fokkers hebben als regel ook een grote koersstal en zijn
veelvuldig zelf ook trainer. En er is natuurlijk niemand die z’n paarden met al hun deugden
en gebreken beter kent dan een fokker-trainer.
Wat zijn nu de best verervende hengsten in Frankrijk?
Bij de eerste 25 op de lijst voor alle leeftijdsklassen zijn er 15 van of mede van
Amerikaanse afkomst, waarbij al 4 zonen van Florestan. Bij de 3- en 4-jarigen zijn dat er
al 18 en nog maar 7 Franco-Français zoals ze het zelf noemen en die invloed zal nog
toenemen. Ik merk wel op dat ik hengsten als The Great McKinney, Net Worth, Calumet Delco
e.d. buiten beschouwing heb gelaten, als zijnde zover weg in de pedigree’s dat ze haast niet
meer van invloed zijn.
Wat zijn nu momenteel en in het nabije verleden de beste paarden in Europa?
| 1 Varenne | Waikiki Beach Jalmaz |
Speedy Somolli Hula Lobell Zebu Baree |
Speedy Crown Somolli Super Bowl Holly Margeo Sharif di Iesolo Keystone Lady Speedy Cown Spree hanover |
Quick Song Odile de Sassy |
| 2 Fan Idole | Le Ham Tonidole |
Beausejour II Franceville Vasco Idole Pettiviniere |
Kerjacques Magicienne Quel Bonheur JV Drouasi Fandango Kyrielle II Quito La Pettiviniere |
|
| 3 Victory Tilly | Quick Pay Icora Tilly |
Star´s Pride Spry Hanover Fakir du Vivier Cikora Tilly |
Worthy Boy Stardrift Hoot Mon Silke Hanover Sabi Pavas Ua Uka King Frances Glenna H |
|
| 4 General du Pommeau | Sebrazac Actrice du Pommeau |
Ejakval Kalinka Le Loir Ines du Buisson |
Kerjacques Quadrivalse Beau Ludois L Elsova Chambon P Cherie du Loir Vallenay Symphonie H |
|
| 5 Giesolo de Lou | Biesolo Aostane |
Sharif di Iesolo Ossarie Rainbow Runner Shelford |
Quick Song Odile de Sassy High Echelon Farissa Fakir du Vivier Kravotte Hymour Dourga II |
|
| 6 Cocktail Jet | Quouky williams Armbro Glamour |
Fakir du Vivier Dolly Williams Super Bowl Speedy Sug |
Sabi Pavas Ua Uke Pacha Grandchamp Quassia Williams Star´s Pride Pillow Talk Speedy Count Sug |
|
| 7 Defi d'Aunou | Armbro Goal Nesmile |
Speedy Crown Armbro Flight Caprior Amours de Mesnils |
Speedy Scot Missile Toe Star´s Pride Helicopter Feu Follet X Ninia l´As du Mesnil Pin Up du Mesnil |
|
| 8 Abano As | Dylan Lobell Armbro Junction |
Speedy Somolli |
Speedy Crown Somolli |
Met uitzondering van Fan Idole en Général du Pommeau allemaal van Frans-Amerikaanse afkomst.
Ik ga met u nog een paar pedigree’s na:
| Echo | Qlorest du Vivier Jolie Perle |
Florestan Ua Uka Ura Datcha Folle |
Star´s Pride Roquephine Kerjacques Flicka Carioca II Gelinotte Pacha Grandchamp Jeanne La Folle |
Jalna IV Fandango |
| Tarass Boulba | Speedy somolli Idrie |
Speedy Crown Somolli Valmont Tarentelle IV |
Speedy Scot Missile Toe Star´s Pride Laurita Hanover Fandango Narquoise RV Vermont Miss L |
|
| Tenor de Baune | Le Loir Collivete |
Champon P Cherie du Loir Pacha Grandchamp Olivette J |
Kerjacques Plombiere P Oraki O Ma Fleur Fandango Atalanta de Grandchamp Chardonneret Bizut |
|
| Fortuna Fant | And Arifant Arianne de Brion |
Sharif di Iesolo Infante d´Aunou Jiosco Nymphe de Brion |
Quick Song Odile de Sassy Oscana Quioco Valse Bellemoise Duc de Vrie Elope Elle Charmeuse |
|
| Quito de Talonay | Florestan Dent Blanche |
Star´s Pride Roquephine Seddouk Quine |
Worthy Boy Stardrift Atus II Jalna IV Carioca II Arlette III Hermes D Hautecombe |
|
| Dahir de Prelong | Fakir du Vivier Marieva |
Sabi Pavas Ua Uka Tony M Reine d´Amour |
Carioce II Infante II Kerjacques Flicka Horus L La Bayadere M Elope Berceuse d´Amour |
In het voorgaande heb ik u in grote lijnen geschetst langs welke lijnen het over-overgrote
deel van de Franse draverfokkerij verloopt en “en passant” meegenomen de invloed die deze
fokkerij op ons continent heeft. U hebt kunnen zien dat in vele toppaarden van nu en het
niet al te lang geleden verleden het Franse bloed van gewenste hengsten grote invloed heeft.
Het zal best zo zijn, dat er hier binnenkort weer een Amerikaan opstaat, die ze allemaal
klopt, maar ik heb hem nog niet gezien.
En als hij komt, laat Europa hem dan snel inlijven. Want zonder top-Amerikanen kunnen we ook
niet, zoals uit het voorgaande naar mijn opvattingen ook is gebleken.
Ik eindig met waarmee ik 12 jaar geleden geëindigd ben.
Ik citeer: “De paardenfokkerij in het algemeen is nog nooit zo populair geweest als thans.
Daar moet toch ook de draverfokkerij van mee kunnen profiteren. Voorwaarde daartoe is wel
het bedrijven van een efficiënte P.R.
Alle energie zou in ons bestel daarop gericht moeten zijn. De te leveren inspanning zal
evenwel een gevecht tegen de structuren betekenen.
Het gaat toch niet langer aan, dat men een jaarlijkse investering van f. 50 miljoen of meer
in handen legt van een aantal goedwillende amateurs, die zich daarover in hun vrije tijd
eens gaan buigen en die daarover in feite geen rekening en verantwoording hoeven af te
leggen en dat dus ook niet doen. Dat zijn feodale zaken uit lang vervlogen tijden.
Men bedenke, dat als positieve punten het echt duur kunnen verkopen van een jaarling van
prima afstamming naar voren moet worden gehaald en het volstrekt unieke en onvervreemdbare
recht van de fokker op fokpremies in de schijnwerpers moet worden geplaatst.
Dit alles geplaatst in het kader van een opwindende en adembenemende faire
sport moet bij goede promoting toch een succesformule zijn.
Dat dat zo zijn moge!!! “ Einde citaat en voordracht.
© Copyright Fokkersvereniging 2005